27.1.13

Ομιλία στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης με θέμα "Η κατάσταση των ΜΜΕ στην Ευρώπη"


Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Ευχαριστώ και εγώ τον εισηγητή για την διαχρονικά επίκαιρη Έκθεσή του,  το θέμα της οποίας αγγίζει την καρδιά της Δημοκρατίας.
Η πολυφωνία των μέσων Ενημέρωσης αποτελεί πρωταρχική αξία, αλλά ταυτόχρονα έναν από τους σημαντικότερους δείκτες Δημοκρατίας, καθώς ο πολιτικός πλουραλισμός επιβάλλει στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης να εκφράζονται όλες οι δημοκρατικές απόψεις μίας κοινωνίας.
Γνώμονας πρέπει να είναι η προώθηση της διεύρυνσης και η εμβάθυνση της Δημοκρατίας, καθώς και ο έλεγχος της λειτουργίας των θεσμών.
Σε αντίθεση με την εποχή του κρατικού μονοπωλίου στην ενημέρωση, σήμερα, υπάρχει ικανός αριθμός έντυπων και ηλεκτρονικών Μέσων, τα οποία επιτελούν κάτι πολύ περισσότερο από μια πολιτισμική λειτουργία και οικονομική δραστηριότητα. Ενσταλάζουν απόψεις και διαμορφώνουν νοοτροπίες, έχουν μια λειτουργία κατεξοχήν πολιτική.
Πέρα από τη δημιουργία και ενίσχυση του θεσμικού περιβάλλοντος που θα επιτρέπει και θα ενθαρρύνει τους λειτουργούς της δημοσιογραφίας να επιτελούν το έργο τους με συνείδηση, επιτρέψτε μου να τονίσω κάποια ζητήματα πολύ σημαντικά σε σχέση με την κατάσταση των ΜΜΕ στην Ευρώπη:
Πρώτον: το θέμα της συγκέντρωσης. Όχι μόνο της συγκέντρωσης των κεφαλαίων και των Μέσων, αλλά και αυτή των ιδεών και αντιλήψεων, δηλαδή την ομοιομορφία των εκπεμπομένων μηνυμάτων.
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαρκής είναι ο αγώνας εξισορρόπησης μεταξύ της διασφάλισης της πολυφωνίας και του σεβασμού της συμβατότητας των κανόνων ανταγωνισμού της Κοινής Αγοράς. Το πρόβλημα της συγκέντρωσης, βέβαια, δεν είναι ούτε εθνικό ούτε ευρωπαϊκό. Είναι διεθνές. Η κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου στην ενημέρωση οδήγησε στην οργανωτική και επιχειρηματική πολυφωνία και ανέδειξε την αδυναμία της κείμενης νομοθεσίας να εφαρμοστεί. Ανέδειξε επίσης, προβλήματα όπως η συγκέντρωση περισσότερων ραδιοτηλεοπτικών ΜΜΕ ή μετοχών του ίδιου Μέσου στο ίδιο φυσικό πρόσωπο ή συγγενή του, τον τρόπο απόκτησης των οικονομικών μέσων που διαθέτουν οι μέτοχοι αυτοί, τις άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητές τους (κυρίως αυτές που διαπλέκονται με το Δημόσιο), την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων κλπ
Δεύτερον: Ο εξαιρετικά σημαντικός ρόλος της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Αυτή η ευρωπαϊκή κατάκτηση, που εξασφαλίζει την πολυφωνία και την ποιότητα αποτελεί το αντίβαρο στα ιδιωτικά ΜΜΕ και την επιχειρηματική τους διάσταση. Αυτός άλλωστε είναι ο λόγος που εξαιρέθηκαν στη Συνθήκη του Άμστερνταμ και τα ζητήματα της δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης  διευθετήθηκαν από το χωριστό Πρωτόκολλο. Η δημόσια ραδιοτηλεόραση επιτελεί τον ρόλο της μόνο όταν δεν γίνεται όργανο προπαγάνδας της εκάστοτε κυβέρνησης. Όταν, δηλαδή, παραμένει δημόσια χωρίς να γίνεται κρατική, αλλά και όταν παράγει πολιτισμικά προϊόντα υψηλής ποιότητας.
Τρίτον: η ανάπτυξη των ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης και των Νέων τεχνολογιών συντέλεσαν ουσιαστικά στον εκδημοκρατισμό της πληροφορίας και της ενημέρωσης και διευκόλυναν την πρόσβαση μεγαλύτερου μέρους πολιτών στην πληροφορία . Επειδή όμως το νομικό πλαίσιο λειτουργίας τους παραμένει αρρύθμιστο δημιουργούνται προβλήματα παραπληροφόρησης και εξόφθαλμης  διαβολής που στην υπερβολή και κατάχρησης τους αναδεικνύονται σε μείζονα προβλήματα Δημοκρατίας.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δεν ιεραρχούνται και δεν αντικαθιστούν το ένα το άλλο. Είναι ισότιμα, ισάξια και η ύπαρξη και απόλαυσή τους εξαρτάται άμεσα από την αλληλοσυμπλήρωση τους.
Πέραν λοιπόν του άρ. 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το οποίο έχει μεταφερθεί verbatim στα εθνικά Συντάγματα και προνοεί την ελευθερία της σκέψης και, κατ’ επέκταση του λόγου και της έκφρασης, υπάρχει και το άρθ. 8 που προστατεύει την ιδιωτική ζωή. 
Η πλήρης απόλαυση της ελευθερίας της σκέψης δεν πρέπει να παραβλέπει ποτέ αυτή την παράμετρο για να μην παρέχει και ψευδεπίγραφα επιχειρήματα του περιορισμού της.
Σας ευχαριστώ πολύ