5.4.12

Η Κεντροαριστερά μεταξύ Ευρωπαϊκού κεκτημένου και φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης: Σύνθεση αλλά και σύγκρουση όπου χρειάζεται

Η στρατηγικής της ελεύθερης διακύμανσης του χρήματος που ξεκινά από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, εγκαινιάζει μια νέα φάση που δεκαπέντε χρόνια αργότερα προσδιορίζεται ως παγκοσμιοποίηση. Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό αυτής της νέας φάσης είναι πως το κέρδος εξαρτάται κυρίως από την ταχύτητα ροής των κεφαλαίων. Είναι η εποχή που οι οίκοι αξιολόγησης αναλαμβάνουν δεσπόζοντα ρόλο στη διαμόρφωση της οικονομικής πραγματικότητας. 

 Η αποδοχή του φιλελεύθερου μοντέλου παγκοσμιοποίησης στηρίχθηκε στην αισιόδοξη εκτίμηση ότι θα αύξανε τον πλούτο και, έτσι, εύκολα θα μπορούσε να υποστηρίξει τις κοινωνικές παροχές ενός διευρυμένου κράτους πρόνοιας. Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, αβασάνιστα, αποδέχθηκε αυτή την προοπτική και αυτοπαγιδεύτηκε σε ένα δρόμο που φαίνεται να μην έχει επιστροφή. Τα ουσιώδη χαρακτηριστικά της σοσιαλδημοκρατίας που είχαν να κάνουν με την, έστω μέσα στα πλαίσια του συστήματος, δίκαιη αναδιανομή του κοινωνικού πλούτου και με την προτεραιότητα της πολιτικής πάνω στην οικονομία και της αγοράς, εγκαταλείφθηκαν ιδεολογικά και δεν αποτέλεσαν πολιτικό διακύβευμα κατά την τελευταία εικοσαετία. Η κρίση χρέους κατά την τελευταία περίοδο επιβεβαιώνει απόλυτα την προηγούμενη διαπίστωση. 

Σ΄ αυτήν την περιρρέουσα ατμόσφαιρα αναβιώνουν κάποιες ξεχασμένες αλλά όχι «παλιές» ιδέες του Keynes με πυρήνα τη χαλιναγώγηση του άγρια κερδοσκοπικού, χρηματιστικού κεφαλαίου και την αναδιανομή εισοδήματος. Για παράδειγμα ο Γάλλος οικονομολόγος Frederic Lordon διαθέτει κάποιες πρωτότυπες προτάσεις για την επίλυση των προβλημάτων της παγκόσμιας οικονομίας. Ανάμεσα σε αυτές ανήκει η δημιουργία μιας Διεθνούς Ένωσης Διακανονισμών, ώστε να μην υπάρχουν εμπορικοί πόλεμοι, όπως άλλωστε πρότεινε στο παρελθόν ο Keynes. 

 Όλα αυτά καθιστούν ιδιαίτερα κρίσιμο το ρόλο της σύγχρονης Κεντροαριστεράς. Θα αποδεχθούν τα κόμματα της κεντροαριστεράς να συμμετάσχουν σε ένα συνεχές παιχνίδι μικρών μεταρρυθμίσεων που συστημικά απορροφώνται με ανώδυνο τρόπο, δηλαδή μια άνιση μάχη που θα σημάνει τον πολιτικό της κατακερματισμό και, τελικά, τον ουσιαστικό της αφανισμό; Ή θα προσπαθήσει, εντός του ευρωπαϊκού φάσματος, να αναδιατάξει το πολιτικό πλαίσιο έχοντας ως στρατηγικό στόχο τον περιορισμό της ελευθερίας κίνησης των κερδοσκοπικών χρηματοπιστωτικών κεφαλαίων; 

Ο συντονισμός των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Αριστεράς προϋποθέτει προγραμματικά άλματα, ριζοσπαστικές κατευθύνσεις και συγκρουσιακές επιλογές. Αν δεν κερδηθεί η μάχη της πολιτικής έναντι της ανεξέλεγκτης αγοράς, η ευρωπαϊκή κεντροαριστερά θα περιέλθει σε μία επικίνδυνη φάση υπαρξιακής αγωνίας, δυστυχώς, χωρίς επιστροφή. 

Σε αυτό το επίπεδο οι όποιες προτάσεις μπορεί να καταθέσει η Δημοκρατική Αριστερά στο πλαίσιο που της αναλογεί θα αποτελέσουν ουσιαστική συμβολή στο διάλογο.